Zonnestroom: hoe voorkom je een terugleverheffing?

31 maart 2024 <<

Met de terugleververgoeding voor zonnestroom laten energiemaatschappijen zonnepaneeleigenaren mee betalen aan het probleem van (zonne)stroomoverschot. Er zijn technische mogelijkheden om terugleverheffing te voorkomen.

Bron: Karstin Oenema, 25 mrt. 2024

Overschot aan zonnestroom
Inmiddels brengen vrijwel alle energieleveranciers op één of andere manier kosten in rekening. Bijvoorbeeld door het drastisch terugschroeven van de terugleververgoeding of het niet meer aanbieden van kortingen. Bij veel particulieren rijst daarom de vraag: wat te doen met een overschot aan zonne-energie? Wat is er mogelijk? In zijn artikel van 25 maart zette Karstin Oenema 8 opties overzichtelijk op een rij.

1. Energie bufferen met warmtepomp
In de markt zijn warmtepompen beschikbaar met een pv-regeling. Deze regeling kijkt of er een overschot aan zonnestroom is en schakelt op basis daarvan de warmtepomp in. Je hebt hierbij twee smaken:
– Een warmtepomp met een aan- en uit pv-regeling. Zodra er een overschot is, zet de regeling de setpoints omhoog. Vervolgens gaat de warmtepomp aan totdat het setpoint is bereikt.
– Een warmtepomp met een slimme pv-regeling. Deze stemt voortdurend de setpoints en het vermogen van de warmtepomp af op de beschikbare zonne-energie. Anders dan de eerste optie, zorgt deze regeling er dus voor dat puur het overschot aan zonne-energie wordt gebruikt. Is er niet genoeg? Dan gaan de setpoints en het vermogen simpelweg omlaag. Er wordt dus geen extra elektriciteit uit het net getrokken.

Hoeveel kun je kwijt?
Dit hangt af van de technische installatie. Kan de warmtepomp bijvoorbeeld koelen? Dan kun je deze daarvoor inzetten. Een andere optie is om thermische energie te bufferen. De overtollige energie van overdag zet je dan om in warmte voor een later moment. Dan kan door de temperatuur in de vloer omhoog te brengen of je voegt een voorraadvat, los buffervat of tapwaterboiler toe aan de warmtepompinstallatie. En nee, dan bedoelen we geen 80 liter buffervat om pendelgedrag te voorkomen. Afhankelijk van de situatie is een 500 tot 1000 liter gebruikelijker. Hierdoor heb je veel inhoud om warmte in kwijt te kunnen. Die warmte kun je op een later moment gebruiken voor ruimteverwarming of warm douchewater (in geval van een hygiëne-buffervat).

Grootte van buffervat
Welke grootte buffervat je precies nodig hebt, hangt af van veel variabelen, maar voornamelijk van je transmissie. Het mooiste is als je een dag- en nachtoverbrugging kunt realiseren. Met je overstroom warm je de buffer op, zodat je voldoende energie hebt om in de avond en nacht de woning te verwarmen. Zodra de zon ochtends weer gaat schijnen, laad je het buffervat weer op met gratis zonnestroom.

2. Elektrisch element slim laten inschakelen
Stel, je hebt een warmtepomp met een losse tapwaterboiler, maar de warmtepomp beschikt niet over een pv-regeling. Dan kun je ervoor kiezen een elektrisch element (3 kW) in de tapwaterboiler te (laten) plaatsen en deze slim aan te sturen op basis van het overschot aan zonnestroom.
Let wel op dat deze manier van verwarmen met een COP1 gebeurt. Toch kan het een keuze zijn, omdat de compressor van de warmtepomp minder slijt. Dit is het duurste onderdeel en bij vervanging is de machine vaak economisch afgeschreven.
Je kunt je ook afvragen: “Waarom koop je niet gewoon een kleine close-in boiler?” Zo’n boiler beschikt vaak niet over een pv-regeling. Wekt de pv-installatie beperkt energie op tijdens de verwarming van je boiler? Dan zal de boiler het tekort aan benodigde elektriciteit uit het energienet trekken. Het benodigde vermogen wordt niet precies afgestemd op het beschikbare overschot.

3. Omvormer en/of batterij sturen met energiemeter
Veel mensen willen meer grip op hun energieverbruik en schaffen daarom een energiemeter aan. Daarmee zie je bijvoorbeeld via een app de momenten van gas- en elektriciteitsverbruik. Ook kun je zien wanneer zonnepanelen meer energie opwekken dan het verbruik. Met die informatie kun je dus beslissen om op dat moment bijvoorbeeld de wasmachine en vaatwasser aan te zetten. Er zijn ook energiemeters die de omvormer en/of batterij aansturen. Hierdoor voorkom je dat je energie teruglevert aan het energienet, maar je blijft wel genoeg opwekken voor de huishoudelijke apparaten.

Voor dit slimme schakelen kun je de Energy Socket van Home Wizard inzetten. Door je omvormer te koppelen in de Home Wizard app kun je apparaten laten aanschakelen als er zonnestroom geleverd wordt. Daarvoor heb je wel een abonnement van Home Wizard nodig. De Energy Socket is verkrijgbaar voor leden voor 25,-.

4. Opslaan in een thuisbatterij
Er wordt online ontzettend veel gezocht op ’thuisbatterij’. Dit product wordt soms gezien als wondermiddel. Een thuisbatterij kan in de lente en herfst zeker een hulpmiddel zijn om het eigen verbruik te optimaliseren. In die periode van het jaar neemt de opbrengst van zonnepanelen toe, maar is het ook relatief vroeg donker. Dat is anders in de zomer. Dan geldt een soort ‘optelprincipe’. Je wekt immers enorm veel energie op, maar verbruikt weinig. Je onttrekt dus weinig uit de thuisbatterij, waardoor deze relatief vol blijft zitten. Dit heeft tot gevolg dat je het energie-overschot niet meer kwijt kunt de volgende dag en dit dus alsnog richting het energienet gaat.
Theoretisch: als je 5 kw pv op je dak hebt (4600 kWh per jaar) en een 5kW omvormer met 5kW accucapaciteit kan het eigen verbruik van 25 procent naar 70 procent.

5. Auto laden
Een andere manier is om de elektrische auto te gebruiken als batterij. Dat is mogelijk met auto’s met V2G-mogelijkheid. Ook moet je laadpaal bidirectioneel kunnen laden, zoals die van Solax Power. Bidirectioneel laden is nog niet op grote schaal geïmplementeerd en niet alle elektrische voertuigen ondersteunen deze technologie. Een ander punt is dat je auto dus ook op de oprit moet staan om het te gebruiken als opslag. Ben je juist overdag, als de zon schijnt, veel onderweg en niet thuis aan het werk? Dan kun je het zonnestroom overschot nog steeds niet kwijt.

6. Huishoudelijke apparaten slim inschakelen
Op zoek naar een goedkoper alternatief om het eigen verbruik te verhogen? Schakel huishoudelijke apparaten in zodra de zon schijnt. Dat kan handmatig, maar automatisch is praktischer. Dat doe je bijvoorbeeld met:
– slimme huishoudelijke apparaten met wifiverbinding
– energiemonitor die overstroom detecteert
– domotica of slimme app, zoals Home Assistent
– slimme schakelmogelijkheden zoals van SolarEdge

7. Woning koelen met warmtepomp
Omdat je vooral in de lente en zomer te maken krijgt met een overschot aan zonnestroom, is actief koelen van de woning ook een optie. Bijvoorbeeld met een warmtepomp. Om je woning hiermee te koelen, heb je een afgiftelichaam nodig. Vaak fungeert de vloerverwarming dan als vloerkoeling. Lekker makkelijk en goedkoop. Deze ligt er immers toch al. Het nadeel is dat je hierdoor een koude vloer ervaart en vaak snel schoenen aantrekt. Daarnaast kun je maar beperkt terugkoelen vanwege mogelijke condensatie. De watertemperatuur mag slechts enkele graden beneden de ruimtetemperatuur liggen (minimaal een kamertemperatuur van 18 graden bij parket).

Speelt comfort een belangrijke rol? Dan is koeling via wand en plafond slimmer, ook wel wandkoeling, topkoeling of plafondkoeling genoemd. Het grote voordeel van een koelplafond is dat deze zich bevindt waar de warmte is. Dit is volgens mij dan ook de meest effectieve en comfortabele manier van koelen.

8. Woning koelen en/of verwarmen met een airco
Wat je veel ziet gebeuren in de markt, is dat woningeigenaren een multisplit of singlesplit airco aanschaffen. Hiermee verwarmen of koelen ze de woning. Of dit een comfortabele manier van verwarmen en koelen is? De meningen zijn erover verdeeld. Bijvoorbeeld vanwege de luchtstromen, droge lucht of het geluid.
Let op: wellicht is een airco slim in te schakelen zodra er een zonnestroom-overschot is. Je kunt het medium ‘lucht’ echter niet bufferen voor een langere periode.

Nieuws
Acties